Tư duy ‘bán phế liệu’ của người Do Thái – Áp dụng ngay nếu bạn đang phá sản, thất nghiệp, chìm trong bể khổ

24/06/2025 16:20 PM | Sống

Khi bạn ở trong điểm thấp, không có tiền bạc và quyền lực, điều bạn nên cảnh giác nhất là cái bẫy tư duy cố định.

Năm 1974, một câu chuyện “biến rác thải thành kho báu” đã diễn ra, được nhiều người đặc biệt quan tâm. 

Cụ thể, chính phủ Hoa Kỳ đã mời thầu nhiều đơn vị việc dọn dẹp bãi phế liệu phía sau tượng Nữ thần tự do, nhưng đã nhiều tháng trôi qua mà không có đơn vị nào phản hồi. Thế nhưng, một thanh niên Do Thái đã trúng thần và dọn dẹp đống phế liệu. Anh đã dùng phần gỗ để chế tạo thành đồ vật thủ công hoàn toàn mới lạ, dùng sắt vụn để tạo nên những chiếc chìa khoá và bán chúng. 

Dưới sự hoạch định có phương pháp của anh, đống phế liệu vô giá trị đã được biến thành những sản phẩm thủ công có giá trị, sáng tạo.

Nếu một ngày nào đó bạn không còn tiền, không còn quyền lực và không còn mối quan hệ, hãy nhớ đến tư tưởng "bán phế liệu" của người Do Thái .

Tư duy cố định

Chìa khóa để người Do Thái biến rác thải thành kho báu là phá vỡ các quy ước, nhìn nhận vấn đề theo góc độ khác và phá vỡ lối suy nghĩ cố định , trong khi hầu hết mọi người không thể thoát ra khỏi khuôn khổ tư duy truyền thống.

Sự cố định tư duy được đề xuất bởi nhà tâm lý học Gestalt Carl Dunkol. Điều này có nghĩa là khi đối mặt với vấn đề, các cá nhân thường bị ràng buộc bởi các khuôn khổ và "nhãn dán" thông thường hiện có. Điều này khiến họ bị ràng buộc, khó phát triển các lĩnh vực khác.

Người ta định nghĩa "rác" là thứ chỉ có thể dọn dẹp được và không thể cung cấp giá trị nào khác. Đây đều là biểu hiện của tư duy cố định. Ngoài tư duy cố định, sự cố định theo hoàn cảnh cũng có thể làm sâu sắc thêm tư duy cố định của con người. 

Kịch bản cố định trong câu chuyện là một đống rác thải tại một công trường phá dỡ cần được dọn dẹp khẩn cấp. Kịch bản tiêu cực này củng cố vị trí của mọi người trong bối cảnh của vấn đề cần giải quyết.

Khi quan điểm về một vấn đề bị hạn chế, mọi người khó có thể thoát khỏi quan điểm và tình huống đó để tìm ra giải pháp mới.

Nhìn chung, có ba lý do dẫn đến tư duy cố định: bẫy khuôn khổ nhận thức; sự thiên vị về tính khả dụng (lãng phí = mất mát); hiệu ứng đám đông và bằng chứng xã hội (ảnh hưởng của hiệu ứng nhóm). 

Do đó, nhiều khi một số ý tưởng tuyệt vời dường như chỉ là một góc nhìn mới, nhưng việc phá vỡ thói quen không phải là điều dễ dàng. Tuy nhiên, để giải quyết vấn đề tư duy cố định, tái cấu trúc nhận thức là một cách hiệu quả.

Người Do Thái cũng thực hiện tái thiết nhận thức bằng cách biến sắt vụn thành hàng hóa có giá trị.

Tái cấu trúc nhận thức

Tái thiết nhận thức là nội dung cốt lõi của liệu pháp tâm lý nhận thức (CBT). Bằng cách thách thức và sửa chữa niềm tin phi lý và suy nghĩ lệch lạc cá nhân, một mô hình nhận thức tích cực và khách quan hơn được thiết lập. Trong quá trình tái cấu trúc, bạn có thể thử phá vỡ lối suy nghĩ cố định theo những cách sau:

1. Xé bỏ những nhãn mác và thoát khỏi khuôn mẫu:

Nhãn mác và khuôn mẫu thường được liên kết với nhau. Khuôn mẫu đề cập đến nhận thức vốn có của con người về sự vật và nhận thức vốn có dựa trên các nhãn dán hiện có.

Ví dụ, tính "rác thải" và "thối rữa" của đồng phế liệu và sắt mục nát, những thuộc tính tiêu cực này sẽ dễ khiến mọi người liên tưởng đến rác thải cần được dọn dẹp khẩn cấp. Do đó, bước đầu tiên của quá trình tái thiết nhận thức là bỏ nhãn gốc của đối tượng, không xác định nhiệm vụ của đối tượng trong thời điểm hiện tại, nhìn nhận sự vật một cách khách quan và lý trí.

2. Định nghĩa các thuộc tính, tư duy phân kỳ:

Khi bạn không còn giới hạn các thuộc tính của một đối tượng trong một trường nhất định nữa, bạn có thể thử liệt kê tất cả các thuộc tính liên quan đến đối tượng đó;

Trong quá trình liệt kê, bạn có thể sử dụng tư duy phân kỳ và áp dụng các phương pháp liên kết đa điểm phi tuyến tính để tìm thêm góc độ khám phá câu trả lời.

Cũng giống như người Do Thái trong câu chuyện, rác thải không được định nghĩa hoàn toàn là những thứ vô giá trị, và nó không được định nghĩa bằng từ "rác thải", mà nó quay trở lại với "vật chất", tức là những thuộc tính và giá trị thiết yếu của sự vật.

Do đó, anh thanh niên Do Thái đã mở rộng ý tưởng của mình bằng cách nấu chảy sắt và nhôm để tạo thành một đồ vật mới, và sử dụng phần gỗ còn lại làm đế của sản phẩm, bắt đầu từ các thuộc tính thiết yếu rồi quay trở lại với thực tế.

3. Suy nghĩ theo hướng sáng tạo, kết nối các sự vật - sự việc

Đây cũng là một cách quan trọng để chuyển đổi khuôn khổ nhận thức. Ví dụ, chương trình phát sóng trực tiếp New Oriental trước đây đã bị ảnh hưởng bởi chính sách nên bị cắt, và New Oriental Group rơi vào tình thế tiến thoái lưỡng nan để sinh tồn.

Sau đó, nhân sự đã chuyển sang phát trực tiếp và thuê chuyên gia tài năng Dong Yuhui để kết hợp khéo léo kiến thức và sản phẩm nhằm mở ra một cách sinh tồn mới.

Khi bạn ở trong điểm thấp, không có tiền bạc và quyền lực, điều bạn nên cảnh giác nhất là cái bẫy tư duy cố định. Chỉ có dũng cảm phá vỡ chúng, mọi thứ mới có thể tái sinh.

Theo Toutiao

 

Ứng Hà Chi

Cùng chuyên mục
XEM