125 tỷ USD nợ học phí: Những sai lầm tài chính khi 30% phụ huynh vay nợ cho con học đại học, 60% chấp nhận nghỉ hưu muộn
Tại Mỹ, số người trên 60 tuổi vẫn còn khoản nợ sinh viên đã tăng gấp 6 lần trong 20 năm gần đây, với tổng số tiền nợ lên tới 125 tỷ USD.
Trong bối cảnh chi phí giáo dục đại học leo thang chóng mặt, nhiều bậc cha mẹ đang phải đối mặt với một thực tế khắc nghiệt: tình yêu thương dành cho con cái buộc họ phải đưa ra những đánh đổi tài chính to lớn, đôi khi là cả tương lai hưu trí của chính mình.
Những hy sinh này không chỉ dừng lại ở việc cắt giảm chi tiêu mà còn ăn sâu vào các quyết định tài chính cốt lõi, tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Đánh đổi
Tờ Fortune cho hay chi phí giáo dục đại học, đặc biệt ở các quốc gia như Mỹ, đã tăng vọt một cách chóng mặt trong nhiều thập kỷ qua. Theo báo cáo How America Pays for College 2024 của Sallie Mae và Ipsos, gia đình Mỹ chi trung bình 28.409 USD cho mỗi sinh viên trong năm học 2023–24, tăng nhẹ 1% so với năm trước đó.
Báo cáo từ Education Data Initiative thì cho thấy chi phí đại học ở Mỹ hiện cao gấp 40 lần so với năm 1963. Chỉ riêng từ năm 2010 đến 2023, học phí tại các trường đại học công lập hệ bốn năm đã tăng hơn 36%, đưa mức trung bình lên gần 40.000 USD mỗi năm. Con số này không chỉ bao gồm học phí mà còn là chi phí ăn ở, sách vở, đi lại, và vô số khoản phát sinh khác.
Áp lực lạm phát và lãi suất cao trong những năm gần đây càng khiến gánh nặng này trở nên nặng nề hơn, đẩy nhiều gia đình vào thế bí.
Để đảm bảo con cái có một tương lai tươi sáng và tránh được gánh nặng nợ sinh viên, cha mẹ đang phải đưa ra những quyết định tài chính khó khăn, vượt ra ngoài những phương pháp tiết kiệm truyền thống.
Đầu tiên là trì hoãn nghỉ hưu, đây có lẽ là hy sinh phổ biến và đau lòng nhất. Một khảo sát từ Citizens Bank cho thấy, hơn 60% phụ huynh dự kiến sẽ phải lùi kế hoạch nghỉ hưu của mình để trang trải học phí đại học cho con. Điều này đồng nghĩa với việc họ sẽ làm việc lâu hơn, có ít thời gian hơn cho bản thân ở tuổi xế chiều.
Tiếp theo là thanh lý tài sản và vay mượn. Để có tiền mặt, khoảng 30% cha mẹ chấp nhận rút tiền từ quỹ hưu trí 401(k) hoặc thanh lý các khoản tiết kiệm cá nhân, thậm chí là vay mượn. Hành động này dù giúp giải quyết vấn đề trước mắt nhưng lại bào mòn nền tảng tài chính lâu dài của gia đình.
Thậm chí khảo sát của Citizens Bank cho thấy không ít cha mẹ phải đảm nhận công việc thứ hai (19%) từ dạy kèm, lái xe công nghệ, đến kinh doanh online — dù ban đầu không hề trong kế hoạch. Giờ đây, việc đi làm tăng ca hay tranh thủ những buổi tối khiến họ phải hy sinh thời gian bên con cái, thậm chí chính những đứa trẻ cũng thấy cha mẹ "xa lạ" hơn.
Các bậc cha mẹ cũng phải cắt giảm đáng kể các khoản chi tiêu không thiết yếu như mua sắm lớn hay các kỳ nghỉ (66%). Ở một số nơi, mức chi tiêu cơ bản cho sinh hoạt của sinh viên tại các thành phố lớn cũng đã là một khoản tiền không nhỏ, buộc cha mẹ phải "thắt lưng buộc bụng".
Tệ hơn là chi phí giáo dục tăng cao khiến cơ hội thoát nghèo của nhiều gia đình tan vỡ. Khoảng 26% phụ huynh tạm dừng hoàn toàn việc đầu tư, bỏ lỡ cơ hội gia tăng tài sản trong dài hạn.
Theo các cố vấn tài chính, những hy sinh này, dù xuất phát từ tình yêu thương vô bờ bến, lại tiềm ẩn nhiều rủi ro lớn. Bà Pam Krueger, nhà cố vấn đầu tư và là người sáng lập Wealthramp, cảnh báo: "Những lựa chọn này có thể khiến cha mẹ gặp khó khăn về tài chính, một tình trạng rất khó để phục hồi."
Việc rút tiền từ quỹ hưu trí sớm không chỉ mất đi khả năng sinh lời kép mà còn có thể phải chịu phí phạt.
Một vấn đề cốt lõi khác là sự thiếu kết nối giữa quá trình nộp đơn vào đại học và việc lập kế hoạch tài chính. Dữ liệu từ Citizens Bank chỉ ra rằng, một trong năm phụ huynh thừa nhận họ chỉ tập trung vào việc làm sao để con được nhận vào đại học mà không suy nghĩ kỹ về cách chi trả.
Thêm vào đó, đây là một chủ đề nhạy cảm và đáng xấu hổ đến mức gần 50% phụ huynh trong một khảo sát thà nói chuyện với con về ma túy và rượu còn hơn là về vấn đề tài chính đại học.
Xin được nhắc rằng nợ học phí không chỉ là vấn đề của người trẻ mà còn ảnh hưởng đến người lớn tuổi. Số liệu của Viện nghiên cứu New America và NCLC (National Consumer Law Center) cho thấy tại Mỹ, số người trên 60 tuổi vẫn còn khoản nợ sinh viên đã tăng gấp 6 lần trong 20 năm gần đây, với tổng số tiền nợ lên tới 125 tỷ USD. Nhiều người phải làm thêm hoặc lùi kế hoạch nghỉ hưu để trả nợ.
Chiến lược toàn diện hơn
Trong bối cảnh áp lực tài chính ngày càng tăng, các chuyên gia tài chính khuyến nghị cha mẹ cần có một cách tiếp cận chủ động và chiến lược hơn.
Đầu tiên là bắt đầu tiết kiệm sớm. Nhiều kế hoạch tiết kiệm tại Mỹ mang lại lợi thế về thuế và khả năng sinh lời kép.
"Càng bắt đầu tiết kiệm sớm, tiền của bạn càng có nhiều thời gian để tăng trưởng thông qua lãi suất kép," Tony Durkan, phó chủ tịch và trưởng bộ phận tiết kiệm đại học 529 tại Fidelity, chia sẻ.
Bên cạnh đó, phụ huynh cũng cần giao tiếp cởi mở với con. Khi con ở độ tuổi trung học, việc nói chuyện thẳng thắn về khả năng tài chính của gia đình là rất quan trọng. Cùng con tìm hiểu các trường đại học có chính sách hỗ trợ tài chính hào phóng, học bổng, hoặc chi phí minh bạch.
Brian Safdari, người sáng lập và CEO của College Planning Experts, gợi ý nên tìm kiếm các khoản viện trợ dựa trên thành tích, viện trợ tổ chức ngay từ lớp 9 hoặc 10.
Một yếu tố quan trọng nữa là xem xét toàn bộ các chi phí chứ đừng chỉ nhìn vào học phí. Cần tính toán toàn bộ chi phí bao gồm ăn ở, sách vở, đi lại, và các khoản phát sinh khác để có cái nhìn chính xác nhất về "giá" thực sự của một trường đại học. Đôi khi, một trường "danh tiếng" chưa chắc đã là lựa chọn phù hợp nhất về mặt tài chính.
Ngoài ra, các gia đình cũng có thể kết hợp nhiều nguồn như ưu tiên học bổng, trợ cấp chính phủ, vay sinh viên lãi suất thấp thay vì rút hết tiền dự phòng nghỉ hưu, hoặc tham vấn chuyên gia tài chính, giúp cân đối giữa việc hỗ trợ con đi học và bảo vệ an toàn tài chính dài hạn cho gia đình.
Tóm lại, câu chuyện về những hy sinh của cha mẹ vì giáo dục đại học cho con không chỉ là một vấn đề tài chính cá nhân mà còn là một tấm gương phản ánh áp lực kinh tế và xã hội đang đè nặng lên các gia đình. Điều quan trọng là các bậc phụ huynh cần được trang bị kiến thức và sự hỗ trợ cần thiết để đưa ra những quyết định sáng suốt, đảm bảo tương lai cho con cái mà không làm tổn hại đến sự ổn định tài chính của chính mình.
*Nguồn: Fortune, BI
