Lần đầu phát hiện cuộc sống của cộng đồng "người chuột" khiến cả thế giới kinh ngạc
Mới đây, bức ảnh chụp lại một người phụ nữ chui ra từ miệng cống bất ngờ "gây bão" trên mạng xã hội. Từ đó, hé lộ về cuộc sống của cộng đồng "người chuột" tại Philippines.
Anh William Roberts (nhân viên văn phòng) là người đã chụp lại bức ảnh khi đi bộ về nhà. Anh gọi cô là Rose và sau đó đã chia sẻ bức ảnh, kể lại sự việc trên Reddit và Instagram. Bài viết đã thu hút hơn 10.000 lượt xem, kèm theo hơn 1.000 bình luận.
Đầu tiên, một cái đầu nhô ra khỏi lỗ thoát nước giữa ban ngày. Sau đó là tay và chân. Giống như một cảnh trong phim kinh dị, hình ảnh rùng rợn đó hiện ra khi một người phụ nữ được phát hiện đang bò ra khỏi cống ở góc phố Adelantado và VA Rufino, một trong những khu vực đông đúc nhất tại trung tâm tài chính Makati ở Philippines.
Người phụ nữ chui ra từ miệng cống gây kinh ngạc cho người đi đường - Ảnh: William Roberts
Rose có mái tóc bết bụi, dính lá cây, thân hình lấm lem từ từ bò lên mặt đường. Theo William, miệng cống không phải kiểu nhỏ như thường thấy mà là phần cửa vào mạng lưới đường ống lớn, đủ để người trưởng thành ẩn nấp trong đó.
Ngay khi người phụ nữ nhô hẳn lên khỏi kênh đào, một cảnh sát gần đó đã phát hiện ra cô và yêu cầu cô khai báo xem cô đang làm gì.
“Tôi cứ bấm nút quay cho đến khi cô ấy bắt đầu chạy về phía tôi… rồi cô ấy chạy vụt qua tôi,” anh William Roberts nói.
Trên mạng, mọi người đồn đoán về hình ảnh kỳ lạ này, một số người hoài nghi ban đầu cho rằng đây chỉ là chiêu trò quảng cáo. Song sự thực là, Rose thuộc một trong 15 người trú ngụ ở hệ thống thoát nước ngầm, cách nơi cô bò ra khoảng một km.
Miệng cống nơi Rose bò ra nối vào mạng lưới hầm thoát nước ngầm chạy khắp Makati, với một nhánh gần Trung tâm Y tế Makati. Khu vực này ô nhiễm nặng do rác chất đống, mưa khiến mùi hôi lan khắp. Đây từng là nơi ở của hàng chục người vô gia cư, được gọi là "người chuột".
Vẻ mặt hoảng hốt của người phụ nữ khi tiếp xúc với bên ngoài - Ảnh: William Roberts
Bộ Phúc lợi Xã hội và Phát triển Philippines (DSWD) sau đó đã tìm thấy cô và thông báo rằng họ sẽ cấp cho cô 80.000 peso Philippines (1.435 đô la Mỹ) tiền hỗ trợ tài chính.
Cộng đồng "người chuột"
Cuộc rượt đuổi của giới truyền thông xung quanh Rose đã hé lộ một câu chuyện lớn hơn về một cộng đồng "người chuột" hay nói cách khác là những người vô gia cư.
Chương trình This Week in Asia đã đến thăm con lạch vào hôm sau, nơi có một cống lớn – có lẽ là điểm tiếp cận để Rose và những người dân đường phố khác di chuyển trong mạng lưới đường ống ngầm của nó.
Tuy nhiên, cộng đồng cư dân sống trong cống không hề xuất hiện, có thể là do bị lực lượng tuần tra trong khu vực làm cho hoảng sợ, và tình hình trở nên căng thẳng hơn sau khi câu chuyện được lan truyền rộng rãi.
Gino Antonio Trinidad, nghiên cứu sinh tiến sĩ về cộng đồng nghèo trong đô thị tại Đại học Philippines, cho rằng sự bất thường trong hoàn cảnh của Rose cùng phản ứng của chính phủ đã khiến câu chuyện thu hút sự chú ý.
"Người vô gia cư sống dưới gầm cầu hoặc trong nghĩa trang đã quen thuộc nhưng bò ra từ cống giữa trung tâm thành phố thì rất hiếm", ông nói.
Nơi miệng cống dẫn vào cộng đồng của 15 "người chuột" - Ảnh: William Roberts
Trinidad chỉ trích phản ứng của DSWD là "giải pháp tạm thời" và bày tỏ sự thất vọng trước phản ứng của công chúng về việc Rose nhận được trợ cấp tiền mặt, dẫn đến sự gia tăng các meme và trò đùa trực tuyến.
Trường hợp của Rose và nhóm "người chuột" cho thấy một bộ phận dân cư "vô hình" trong đô thị Philippines. Theo nghiên cứu năm 2023 của hai tổ chức phi chính phủ Joly Homes Foundation và Association Soeur Emmanuelle Philippines, Inc., nước này có khoảng 4,5 triệu người vô gia cư, trong đó gần 3 triệu sống tại vùng đô thị Manila.
Tuy nhiên, con số này gây tranh cãi do thiếu định nghĩa thống nhất về vô gia cư. Nhóm này bao gồm người sống ngoài đường, làm nghề vặt như bán hàng rong, xin ăn, và cả người ở trong các khu nhà tạm không được công nhận hợp pháp.
Arvin Dimalanta, cố vấn tại Trung tâm Tài nguyên Philippines vì Sự phát triển hòa nhập, nhận định khoản hỗ trợ quá nhỏ so với chi phí mà người vô gia cư như Rose phải đối mặt sau di dời.
"Khi thuê nhà, họ phải đặt cọc hai tháng, chưa kể phí chuyển đồ và chi tiêu thiết yếu. Một gia đình may mắn lắm mới đủ sống hai tháng với số tiền đó", ông nói.
Chính phủ Philippines đã triển khai chương trình nhà ở xã hội cho người nghèo, nhưng nhiều người vô gia cư, như nhóm sống trong nghĩa trang, không được tiếp cận do bị xếp vào diện sống trên đường phố thay vì định cư không chính thức.
Tuy nhiên, ông cho rằng cần thống nhất khái niệm về vô gia cư để cải thiện hiệu quả và tính bao trùm của các chính sách.
"Rose cho thấy cái giá mà người nghèo phải trả để duy trì hình ảnh đô thị đẳng cấp", Trinidad nói.
“Bạn không biết họ ở đâu và họ không muốn bị nhìn thấy”, và cho rằng điều này là do “cách tiếp cận mang tính hình sự và trừng phạt” mà chính quyền áp dụng đối với người vô gia cư, Dimalanta chia sẻ với chương trình This Week in Asia.
Theo SCMP, Asia News
